Mae gatiau ysgol yn fan allweddol sydd wedi’u nodi fel man lle mae pobl ifanc yn ymgynnull bob dydd, lle mae’r oedolion o’u cwmpas yn dylanwadu arnyn nhw a lle mae smygu’n effeithio arnyn nhw
Pam Gatiau Ysgol Di-fwg?
Dod i gysylltiad â smygu
Mae plant sy’n dod i gysylltiad â smygu gan deulu, ffrindiau neu athrawon yn llawer mwy tebygol o ddechrau smygu.1 Mae plant â rhieni sy’n smygu 70% yn fwy tebygol o ddechrau smygu.2
Arfer Plentyndod
Mae llond ystafell ddosbarth o blant yn dechrau smygu pob dydd. Mae dau draean o smygwyr yn dechrau cyn eu bod yn 18 oed. Yn aml pobl sy’n dechrau smygu’n gynharach yw’r rhai sy’n smygu drymaf yn ddiweddarach yn eu bywydau.
Mwg ail-law
Mae 11,000 o bobl yn marw pob blwyddyn yn y Deyrnas Unedig oherwydd arfer smygu rhywun arall. Mae mwg ail-law yn arbennig o beryglus i blant. Gall gynyddu risg asthma, clust ludiog a chyflyrau’r ysgyfaint.
Sbwriel sigaréts
Bonion sigaréts yw’r math o sbwriel sy’n cael ei daflu fwyaf yn y byd, ac fe’u ceir ar 86% o strydoedd Cymru. Faint allwch chi ddod o hyd iddyn nhw y tu allan i’ch ysgol? Grymuswch blant i weithredu ar yr amgylchedd!
Y stori hyd yma
Gwyddom o bolau piniwn fod yna lawer o gefnogaeth gan y cyhoedd i fannau di-fwg yng Nghymru. Mae gennym ni gysylltiadau da gyda chynrychiolwyr iechyd y cyhoedd mewn gwledydd eraill sydd wedi bod wrthi’n ymgyrchu dros fannau di-fwg a’u datblygu.
Mae’r hyn mae’r ysgol yn credu sy’n bwysig i les y staff a’r disgyblion yn dylanwadu ar y gymuned a’r cartref teuluol. Mae’ch ysgol yn chwarae rhan hollbwysig wrth baratoi pobl ifanc ar gyfer bywyd fel oedolion.
Gan weithio gydag awdurdodau lleol rydym ni’n datblygu rhagor o bolisïau di-fwg a fydd yn gwarchod pobl ifanc rhag effeithiau niweidiol mwg ail-law. Mae tystiolaeth glir hefyd bod gweld oedolion yn smygu’n dylanwadu ar bobl ifanc.
Fel gyda’n hymgyrch hynod lwyddiannus dros feysydd chwarae di-fwg, mae gatiau ysgol di-fwg yn golygu gwaharddiad gwirfoddol ar y cyd ag arwyddion ac ymgyrch ymwybyddiaeth ymysg y cyhoedd. Wrecsam yw’r Awdurdod Lleol cyntaf yng Nghymru i weithredu’r gwaharddiad gydag arwyddion a ddarparwyd gennym ni.
Mae llawer o gynghorau eraill fel Abertawe a Cheredigion wedi gwneud yr un peth erbyn hyn.
Y dyfodol
Ym mis Gorffennaf 2017, pasiwyd Deddf Iechyd y Cyhoedd gan Gynulliad Cenedlaethol Cymru. Yn y Ddeddf mae mesur i wahardd smygu ar diroedd ysgolion, gan ei gwneud yn anghyfreithlon smygu ar diroedd ysgol sy’n cael ei ddefnyddio at ddiben addysg neu ofal plant.
Cymryd rhan
Gwneud eich gatiau ysgol yn ddi-fwg
Llenwch y ffurflen isod i ddangos eich diddordeb mewn gatiau ysgol di-fwg a bydd aelod o’n tîm yn cysylltu â chi.
1 Leonardi-Bee J, Jere ML, Britton J. Exposure to parental and sibling smoking and the risk of smoking uptake in childhood and adolescence: a systematic review and meta-analysis. 2011
2 Young People and Smoking. ASH, July 2014
