Mae ysmygwyr yn cael eu gofyn i gadw eu arfer i ffwrdd o gatiau ysgol pob ysgol gynradd ym Mhen-y-bont ar Ogwr wrth iddynt cael eu cyhoeddi’n ardaloedd di-fwg.
Mae Ysgol Gwaelod y Garth yn lawnsio’r menter yn swyddogol heddiw (Dydd Mawrth 14fed Chwefror), efo’r holl ysgolion gynradd ar draws y sir yn dilyn siwt. Pen-y-bont ar Ogwr yw’r awdurdod lleol diweddarach yng Nghymru i ymuno ymgyrch ASH Cymru i wneud holl gatiau ysgol gynradd yn ardaloedd di-fwg.
Mae ymchwil yn dangos fod pobl ifanc wedi dylanwadu’n gryf gan bobl eraill yn smygu o’u hamgylch – yr rhain gyda rhiant sy’n smygu yn 70% fwy tebygol o gymryd lan yr arfer.
Mae ardaloedd di-fwg yn amddiffyn pobl rhag fwg ail-law tra ‘denormaleiddio’ yr arfer marwol yma. Bron hanner o ysmygwyr hir dymor yn dechrau ysmygu cyn gadael ysgol uwchradd ac o fewn plant sy’n trio smygu mae o amgylch trydydd ohonynt yn dod yn ysmygwyr rheolaidd ar ôl 3 blwyddyn.
Mae elusen rheolaeth tybaco, ASH Cymru, wedi bod yn lobïo ysgolion ar draws Cymru i wahardd smygu wrth eu gatiau ysgol ac wedi cynhyrchu canllawiau ac arwyddion er mwyn cefnogi ysgolion sydd moyn cymryd rhan.
Dywedodd Prif Gweithredwr o ASH Cymru, Suzanne Cass, “Mae ysmygu yn ardaloedd sydd wedi cael ei creu yn benodol ar gyfer ein pobl ifanc yn anfon nhw’r neges hollol anghywir fod tybaco yn rhan ddiniwed o fywyd pob dydd nid cyffur peryglus a chaethyddol. Mae’n anghenrheidiol ein fod ni’n gosod esiamplau positif ble bynnag sy’n posib – nid ydyn ni’n eisiau i genhedlaeth nesaf y wlad i droi’n cwsmeriaid nesaf y diwydiant tybaco.”
Parhaodd Suzanne,
“Rydym yn credu fod plant a phobl ifanc yn cael yr hawl i gael addysg, chwarae a chwrdd ffrindiau yn amgylchedd sy’n glan ac yn ddi-fwg. Mae gwahardd ysmygu at feysydd chwarae ac nawr at gatiau ysgol yn cam enfawr yn y cyfeiriad cywir.”
Dywedodd Julie Thomas, Prif Athro Ysgol Gwaelod y Garth, “Roedden ni’n falch iawn i wedi cael eu gofyn i gynnal y lawns o’r menter ‘Gatiau Ysgol Di-fwg’ ar ran o ysgolion Pen-y-bont.”
“At Ysgol Gwaelod y Garth, rydym yn angerddol am wella iechyd a lles ein disgyblion. Fel ysgol ‘Parchu Hawliau’, rydyn ni’n cydnabod eu fod e’n cyfrifoldeb ni i sicrhau fod plant wedi amddiffyn o niwed. Bydd yr ymgyrch yn cefnogi ni yn ein ymdrechion i ddatblygu dinasyddion ifanc hyderus, gwydn a gwybodus.”