In Press Release Welsh
0

Gan Gymru mae’r gyfradd uchaf yn y Deyrnas Unedig o ran smygu yn ystod beichiogrwydd, ac mae hyn yn peryglu bywydau miloedd o fabanod, mae’r elusen iechyd Action on Smoking and Health (ASH) Cymruwedi rhybuddio.

Mae 33% o fenywod beichiog yng Nghymru yn smygu ar ryw adeg yn ystod eu beichiogrwydd – canran sylweddol uwch na chyfartaledd y Deyrnas Unedig, sef 26% – gan achosi perygl niwed gan dybaco i 11,864 o fabanod heb eu geni bob blwyddyn.

Mae smygu yn ystod beichiogrwydd yn cynyddu risg babanod marw-anedig, Syndrom Marwolaeth Sydyn Babanod (marwolaeth yn y crud); geni cyn amser; pwysau geni isel a chamesgoriad. Mae smygu gan famau hefyd yn gysylltiedig ag amrywiaeth o broblemau iechyd drwy gydol oes y baban gan gynnwys asthma, namau cynhenid fel gwefus hollt, Anhwylder Diffyg Canolbwyntio a Gorfywiogrwydd ac anawsterau dysgu.

Yng Nghymru gall Dim Smygu Cymru ddarparu cymorth un i un i helpu menywod beichiog roi’r gorau i smygu, ond mae’r cyfraddau’n dal i fod yn uchel ac yn gyndyn o newid.

Gan fod Sul y Mamau y penwythnos hwn mae ASH Cymru’n galw am i bob bydwraig ac ymwelydd iechyd yng Nghymru gael ei hyfforddi i gynghori menywod ynghylch rhoi’r gorau i smygu fel rhan o’u hyfforddiant cyn-gofrestru, mewn ymgais i gynorthwyo mwy o fenywod drwy’r broses o roi’r gorau iddi.

“Trist yw dweud bod Cymru’n dal i fod â’r gyfradd uchaf o ran smygu yn ystod beichiogrwydd yn y Deyrnas Unedig gyfan. Mae rhoi’r gorau i smygu yn anodd beth bynnag ond gyda phwysau ychwanegol cael baban mae’n her ddwbl. Dyna pam mae cymorth ychwanegol yn hanfodol i fenywod beichiog i’w helpu i roi’r gorau iddi. Gall bydwragedd ac ymwelwyr iechyd feithrin perthnasoedd agos gyda menywod, yn y cartref ac yn y gymuned, ac yn aml nhw sydd yn y lle gorau i gynorthwyo menywod drwy gydol eu beichiogrwydd ac wedi hynny.”

Elen de Lacy, Prif Weithredwr ASH Cymru

Mae pedwar o Fyrddau Iechyd Cymru wedi bod yn treialu rhaglen newydd o’r enw MAMSS (Modelau Mynediad i Roi’r Gorau i Smygu ymysg Mamau). Mae’r prosiect yn defnyddio grwpiau gwahanol o staff fel bydwragedd a gweithwyr cymorth mamolaeth i ddarparu ymyriadau dwys yng nghartrefi menywod neu mewn lleoliad o’u dewis nhw mewn ymgais i wella’r ffordd yr ymgysylltir â menywod beichiog.

Y gobaith yw y bydd y prosiect hwn yn llywio cyfeiriad gwasanaethau smygu yn ystod beichiogrwydd yn y dyfodol yng Nghymru.

Rhoddodd Samantha Paul o Ben-y-bont ar Ogwr y gorau i smygu pan oedd yn feichiog â’i hail blentyn, gyda chymorth gan brosiect MAMSS ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg.

“Roeddwn i’n smygu rhwng 10 ac 20 y dydd ac roeddwn i’n gwybod bod rhaid i fi roi’r gorau iddi ond o’n i ddim yn gallu ei wneud ar fy mhen fy hun. Roedd yr help ges i gan fy mydwraig Julie yn wych. Daeth hi i’r t? a helpodd fi drwyddi. Dywedodd wrthyf i y bydden ni’n pennu dyddiad i roi’r gorau iddi a helpodd fi i baratoi trwy’r wythnos am y diwrnod hwnnw. Ces i anadlydd a phatsis ac o fewn dau ddiwrnod roeddwn i wedi rhoi’r gorau iddi a dwi ddim wedi smygu ers hynny ond mae hi’n dal i ffonio i ofyn sut mae pethau’n mynd gyda fi. Roedd y darlleniadau ar y monitor carbon deuocsid yn codi ofn arnaf i oherwydd yr hyn oedd yn mynd drwodd i’r babi – 18 oedd y darlleniad cynt ond nawr mae i lawr i 2. Allaf i ddim goddef hyd yn oed aroglau mwg erbyn hyn!

“Dwi’n pwyso ar fenywod beichiog eraill i roi cynnig arni, ond maen nhw angen cymorth a rhywun i’w helpu drwyddi. Mae gan brosiect MAMSS ddull gwych sydd mor gefnogol. Ond dwi wir yn ofni cwympo’n ôl yn arbennig ar ôl i’r babi gael ei eni, gyda holl straen a phryder babi newydd-anedig. Dwi ddim eisiau smygu eto ond dwi’n poeni oherwydd dyna beth ddigwyddodd ar ôl i fy mhlentyn cyntaf gael ei eni. Dwi’n meddwl bod cymorth i famau ar ôl yr enedigaeth yr un mor bwysig ag y mae cyn i’r babi gael ei eni.”

Samantha Paul
, ,

Leave a Comment